راز رشد صادراتی مهرماه

آمارهای مبادلات تجاری ایران در هفت ماه منتهی به مهرماه امسال، اگرچه از کاهش 15 درصدی ارزش صادرات و کاهش حدود 22 درصدی ارزش واردات طی این دوره نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد، اما بررسی آمارها به تفکیک هر ماه از فروردین تا مهر ماه سال جاری روند افزایشی صادرات را در مهرماه نسبت به شهریور ماه نشان می‌دهد.

این در حالی است که در شهریور ماه نسبت به ماه پیش از آن نیز، ارزش صادرات روند افزایشی را در پیش گرفته بود. با نگاهی به آمار صادرات کشور به تفکیک میعانات گازی، محصولات پتروشیمی و سایر کالاها، این رشد هرچند ناچیز در صادرات مهر ماه را می‌توان ناشی از رشد 83 درصدی صادرات میعانات گازی و رشد 4 درصدی صادرات سایر کالاها در مهر ماه نسبت به شهریور ماه دانست. در سال جاری عوامل متعددی از قبیل کاهش قیمت جهانی نفت و نامشخص بودن نتایج توافق هسته‌ای ایران با گروه 1+5، کاهش حجم تجاری کشور را نسبت به سال گذشته رقم زده و باعث شده رکودی بر وضعیت تجاری کشور حاکم شود؛ اما با توجه به آمارها به نظر می‌رسد در صورتی که روند افزایشی صادرات که از ماه شهریور ثبت شده، همچنان ادامه یابد می‌توان امید بهبود در وضعیت تجاری کشور در نیمه دوم سال جاری را داشت.

براساس آمارهای گمرک در هفت ماه منتهی به مهر ماه سال جاری، ایران صادراتی به ارزش 24 میلیارد و 131 میلیون دلار و به وزن 56 میلیون و 169 هزار تن و وارداتی به ارزش 24 میلیارد و 77 میلیون دلار و به وزن 21 میلیون و 232 هزار تن را رقم زده است. با مقایسه این آمار طی دوره مورد بررسی نسبت به دوره مشابه سال گذشته، صادرات کشور از نظر ارزشی افت 15 درصدی و از نظر وزنی افت حدود 4 درصدی را داشته و واردات کشور نیز حدود 21 درصد افت ارزشی و 11 درصد افت وزنی را تجربه کرده است. از ابتدای امسال میزان صادرات و واردات کشور روند کاهشی را در پی گرفته بود؛ اما در ماه شهریور جهشی را در ارزش صادرات و واردات کشور شاهد بودیم. در مهر ماه نیز با اینکه ارزش واردات با افت 18 درصدی نسبت به ماه قبل همراه بود، اما صادرات کشور روند افزایشی را ادامه داد و نسبت به شهریور ماه رشد هرچند ناچیز 2 درصدی را ثبت کرد.

آمارهای گمرک از میزان صادرات کشور به تفکیک میعانات گازی، محصولات پتروشیمی و سایر کالاها نیز نشان می‌دهد که طی هفت ماه منتهی به مهر امسال، نسبت به دوره مشابه سال گذشته، اگر چه ارزش صادرات میعانات گازی با افت 41 درصدی و ارزش صادرات سایر کالاها با افت حدود هشت درصدی همراه بوده، اما صادرات محصولات پتروشیمی رشد هر چند ناچیز یک درصدی را تجربه کرده است. با این حال، آمارها از میزان صادرات به تفکیک میعانات گازی، محصولات پتروشیمی و سایر کالاها در هر ماه نشان می‌دهد که در مهر ماه نسبت به شهریور ماه صادرات میعانات گازی رشد 83 درصدی و صادرات سایر کالاها رشد 4 درصدی را تجربه کرده است اما صادرات محصولات پتروشیمی افت 22 درصدی را به خود دید. در این ماه سهم صادرات میعانات گازی از ارزش صادرات کل کشور، 4/ 23 درصد، سهم صادرات محصولات پتروشیمی، 6/ 29 درصد و سهم صادرات سایر کالاها نیز حدود 47 درصد بوده است.

اقلام و کشورهای عمده صادراتی

طی دوره مورد بررسی اقلام عمده صادراتی کشور شامل، «سایر گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع شده غیرمذکور در ظروف یک هزار سانتی مترمکعب و بیشتر» به ارزش یک میلیارد و 233 میلیون دلار با سهم ارزشی 41/ 6 درصد، «پروپان مايع شده در ظروف یک هزار سانتی متر مکعب و بیشتر» به ارزش 947 میلیون دلار و سهم ارزشی 92/ 4 درصد و «قیر نفت»، به ارزش 782 میلیون دلار و سهم ارزشی 06/ 4 درصد بوده است. کشورهای عمده صادراتی کشور نیز به ترتیب چین، عراق، امارات متحده عربی، هند و افغانستان بوده است. در بین این پنج کشور، ارزش صادرات ایران به چهار کشور عراق، امارات متحده عربی، هند و افغانستان افزایش داشته و تنها چین با افت ارزش صادرات ایران مواجه بوده است. بر این اساس، صادرات ایران به چین با سهم ارزشی 37/ 22 درصدی افت ارزشی 5/ 21 درصدی را تجربه کرده است. صادرات ایران به عراق با سهم ارزشی 64/ 18 درصدی، رشد ارزشی یک درصدی؛ امارات متحده عربی با سهم ارزشی 51/ 16 درصدی، رشد ارزشی 45 درصدی، هند با سهم ارزشی 33/ 8 درصدی رشد ارزشی 21 درصدی و صادرات ایران به افغانستان نیز با سهم ارزشی هشت درصدی حدود 11 درصد رشد را تجربه کرده است.

اقلام و کشورهای عمده وارداتی

اقلام عمده وارداتی کشور طی هفت ماه منتهی به مهر سال 94، شامل «ذرت دامی»، «دانه گندم به‌جز گندم دامی»، «لوبیای سویا»، «برنج» و «کنجاله سویا» بوده است. براساس آمارهای گمرک، 5 کشور عمده وارد‌کننده کالا به کشور نیز چین، امارات متحده عربی، جمهوری کره، ترکیه و هند بوده است. آمارها نشان می‌دهد که طی هفت ماه منتهی به مهر سال جاری ارزش واردات از این 5 کشور با افت نسبت به دوره مشابه سال گذشته همراه بوده است. بر این اساس، عمده‌ترین کشور واردکننده کالا به ایران، چین با سهم ارزشی 11/ 25 درصد بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته افت ارزشی حدود 14 درصدی را داشته است. همچنین واردات ایران از امارات متحده عربی با سهم ارزشی 58/ 19 درصدی افت ارزشی 21/ 34 درصد را همراه بوده و دومین کشور وارد‌کننده به کشور ثبت شده است. همچنین واردات از جمهوری کره طی این دوره با سهم ارزشی 9 درصدی افت ارزشی 6 درصدی را داشته؛ واردات ایران از ترکیه با سهم ارزشی 62/ 7 درصدی، افت ارزشی 16 درصدی و واردات ایران از هند نیز با سهم ارزشی 82/ 5 درصدی، افت ارزشی حدود 40 درصدی را به خود دیده است.