به عبارتی عناصر اصلی ورود سرمایهگذار خارجی به کشور چه خصوصی و چه دولتی، نتوانستهاند خود را برای همکاریهای مشترک با دنیا آماده کنند. از سوی دیگر محتاط بودن نهادهای مالی بینالمللی نیز از دیگر عوامل حرکت حلزونی اروپاییها به سمت سرمایهگذاری در ایران است. پیش از این نهادهای مالی بینالمللی ریسک پذیر بودند؛ اما پس از بحران سال 2008 با احتیاط بیشتری قدمهای خود را برداشتند. بر همین اساس نیز قوانین و مقرراتی بهوجود آمد که با توجه به آن، تغییراتی در نظام مالی موسسات ایجاد شد. اما ایرانیها با توجه به محدودیت ارتباطی با دنیا در دوره تحریمها، نتوانستهاند سیستمهای مالی و بانکی خود را به روز کنند و همین امر، موجب شده تا هنوز شاهد همکاریهای جدی با اروپا نباشیم. حال آنکه برای همکاری با بانکهای اروپا باید قوانین و مقررات آنها را بپذیریم. البته بانک مرکزی در سال جاری بانکها را مقید کرده تا حسابرسی خود را براساس حسابرسی بینالمللی انجام دهند که برخی از کارشناسان اعتقاد دارند این کار، حرکتی برای شفافیت مالی بانکها و نزدیک شدن به استانداردهای جهانی است.
در همین راستا، این سوال مطرح میشود که برای تسریع در روند ورود سرمایهها به ایران، چه راهکارهایی را میتوان بهکار گرفت؟ تدوین طرح جامع ارتباطی و برندسازی، نسخهای است که خارجیها برای ایران تجویز میکنند. آنها معتقدند در بسیاری از کشورها، تصویر واضح و مشخصی از ایران و پتانسیلهای آن وجود ندارد. از این رو طرح جامع ارتباطی میتواند این مشکل را حل کرده و مسیر سرمایهگذاری در ایران را شفاف کند. بیاطلاعی خارجیها از پتانسیلهای ایران، سوالات زیادی را برای سرمایهگذاران خارجی مطرح کرده است؛ از جمله اینکه چگونه میتوانند پولهای خود را به ایران وارد کنند؟ چگونه میتوانند سود حاصل را خارج کنند؟ مدت زمان بازگشت سرمایه آنها چقدر است و... از سوی دیگر برندسازی در ایران میتواند به ورود اروپاییها کمک کند. این برندسازی هم در زمینه کالا و هم در زمینه پرسنل شکل میگیرد.
مشاوران اروپایی به ایران میآیند
بنگاههای اقتصادی زیادی در دنیا با شرکتهای مشاوره در ارتباط هستند و همکاریهای خود را با سایر بنگاهها از طریق این شرکتها پیش میبرند. در واقع این شرکتها، مجموعه فعالیتهای حقوقی، تجاری و مالی را برای بنگاههای اقتصادی انجام میدهند. در شرایط کنونی ایران حضور این شرکت ها، ضروری به نظر میرسید. از اینرو، روز گذشته برگزاری سیودومین جلسه مرکز خدمات سرمایهگذاری با معرفی شرکت اوریکو دوگل همراه بود. شرکتی که با همکاری سه شرکت فرانسوی، ژاپنی و بلژیکی در ایران تاسیس شده و قرار است مسیر را برای همکاریهای کشورهای خارجی با ایران در تمام زمینهها هموار کند. ISFin گروهی متشکل از 500 بنگاه مالی-حقوقی بینالمللی از بلژیک و فعال در حوزه تامین مالی اسلامی است. شرکت De Gaulle Fleurance نیز شرکتی حقوقی-تجاری از فرانسه و فعال در حوزه تامین مالی حقوق بینالملل است. نمایندگان این شرکتها در جلسه دیروز دیدگاههای خود را برای ورود سرمایهها به ایران مطرح کردند. شرکت دوگل فلورنس، شرکت حقوقی-تجاری فرانسوی است که در حوزه تامین مالی و حقوق بینالملل فعالیت میکند. این شرکت در اکتبر سال 2001 از طرف 6 وکیل تاسیس شد. درحال حاضر بیش از 110 وکیل ازجمله 40 شریک در این شرکت مشغول به فعالیت هستند. این شرکت در میان 50 شرکت برتر حقوقی در فرانسه قرار دارد. دوگل فلورنس، جوایز نقره و طلای Law and Finance Awards و Law and Litigation Awards را به دست آورده است. از سال 2010 تاکنون 4 وکیل این شرکت عنوان «وکیل سال» را به دست آوردهاند و 10 وکیل دیگر از سوی مرکز آمریکایی بهترین وکیل، عنوان «بهترین وکیل» را کسب کردهاند. در همین راستا، جان باپتیست یکی از شرکای شرکت دوگل فرانسه که این روزها در تهران حضور دارد، در سی و دومین جلسه مرکز خدمات سرمایهگذاری درباره برخی از خدماتی که این شرکت میتواند به ایرانیها ارائه دهد، گفت: بسیاری از مجموعههای داخلی با قوانین و مقررات یا الزاماتی که موردنظر طرف اروپایی هست آشنا نیستند. شرکت ما میتواند به سوالاتی در این خصوص پاسخ دهد تا آنها با قوانین و مقررات آشنا شوند. در واقع دوگل فلورنس، میتواند نقش واسطه را بین موسسات ایرانی و اروپایی ایفا کنند. از سوی دیگر بسیاری از بانکها مشتریان ما هستند و میتوانیم با کمک آنها روابط بانکی را هم تسهیل کنیم. البته یکسری تحریمهای یکجانبه از سوی آمریکا وجود دارد. اما برخی از بانکهای اروپایی حضور پررنگی در ایالاتمتحده ندارند و خود را در این کشور به ثبت نرسانده اند. در نتیجه میتوانند بدون دغدغه با ایران وارد همکاری شوند. در حال حاضر هم برخی از بانکهای اروپایی میخواهند با ایران همکاری کنند اما نمیدانند با کدام یک از بانکهای ایرانی میتوانند کار کنند. شرکت دوگل فلورانس، در این زمینه نیز میتواند به متقاضیان و مراجعهکنندگان مشاوره بدهد. وی افزود: ورود به بازارهای سرمایه نیز بخشی دیگر از نظام مالی است که دوگل فلورانس، بهدلیل اینکه با بورس کشورهای مختلف در ارتباط است، درخصوص همکاری خارجیها با ایران در این بازار نیز میتواند خدماتی را ارائه دهد. سازمان ISFin یک پلتفرم جهانی برای شرکتهای حرفهای در حوزه امور مالی اسلامی است. مقر این سازمان در بروکسل واقع است. سازمان مذکور در سال 2011 تاسیس شد. ایسفین، کارشناسان شرکتهای مستقل را از کشورهای مختلف گرد هم جمع کرده است و 65 کشور را تحت پوشش قرار میدهد. این سازمان به شرکتها درباره همه جنبههای امور مالی اسلامی مشاوره میدهد. هدف ایسفین این است که به سرمایهگذاران مسلمان کمک کند در کشورهای غربی سرمایهگذاری کنند و به سرمایهگذاران غربی کمک کند در کشورهای اسلامی سرمایهگذاری کنند. این سازمان در سال 2012 از سوی فایننشال تایمز بهعنوان نوآورترین پروژه در استراتژی شرکتها معرفی شد. نمایندهای از این مجموعه نیز در جلسه روز گذشته حضور داشت. ژان ماکسیم، ضمن معرفی ایسفین، عنوان کرد: ایسفین مجموعهای بینالمللی است که بازار هدفش جهان اسلام است. از این رو خدمات مشاوره مختلفی از جمله تامین مالی اسلامی، توسعه صنایع حلال و توسعه گردشگری در کشورهای اسلامی را ارائه میکند. در حال حاضر از هر 4 شهروند در دنیا، یک نفر مسلمان است. در نتیجه عرضه کالا باید متناسب با نیازهای افراد جامعه باشد و بتواند نیاز مسلمانان را پاسخ دهد. در همین راستا، ایسفین، نیازهای بازارهای حلال را به دنیا یادآوری و به علاقهمندان معرفی میکند. ایران نیز بهعنوان یکی از کشورهایی که از پتانسیل بالایی برخوردار است بهعنوان یکی از جوامع هدف ما مورد توجه زیادی قرار دارد. از این رو در قدم اول سعی داریم طرح جامع ارتباطی متناسب با استانداردهای بینالمللی برای ایران تعریف کنیم تا از این راه، معرفی درستی از ایران و پتانسیلهای اقتصادیاش به دنیا داشته باشیم. قدم دیگر ما برای ایران نیز برندسازی است. برندسازی در زمینه کالا و پرسنل. علاوه بر این ها، برقراری ارتباطات بهواسطه رصد پروژههای ایران و یافتن سرمایهگذار مناسب با آن پروژه از جمله خدمات دیگر شرکت است. پس از آن نیز تامین مالی مناسب را در دستور کار قرار میدهیم. با توجه به تمام نکاتی که گفته شد، کارشناسان خارجی و ایرانی معتقدند نمیتوان در انتظار اصلاح کامل نظامهای مختلف از جمله نظامهای مالی در ایران بود. چراکه ورود خارجیها را به کشور به تاخیر میاندازد. بنابراین شرکتهایی از این دست-اوریکو دوگل- میتوانند راهکارهایی را متناسب با فضای حال حاضر ایران ارائه و از این طریق، اصلاحات فوری و عملیاتی را صورت دهند.