گروه بازرگانی: مشکلات مالیاتی فعالان اقتصادی بالاخره موجب شد متولیان امور مالیاتی کشور به پارلمان بخش خصوصی بیایند و پای صحبتهای آنها بنشینند. البته در این نشست، بیش از آنکه به مشکلات کلان مالیاتی پرداخته شود، تشکلهای مختلف بخش خصوصی به چانهزنی برای حوزه تخصصی خود پرداختند. در نشست هماندیشی اتاق بازرگانی تهران با رئیس سازمان امور مالیاتی کشور که روز گذشته برگزار شد، مسوولان این سازمان از افزایش شرکتهای کدفروش (شرکتهایی صوری که اقدام به ارائه فاکتورهای جعلی یا سوءاستفاده از شماره اقتصادی به منظور زمینهسازی فرار مالیاتی میکنند) از 100 شرکت به 4 هزار شرکت خبر دادند. روندی که باعث اخلال در نظام اقتصادی کشور میشود و موجب شده این شرکتها در لیست سیاه قرار گیرند.همچنین در این نشست، اتاق بازرگانی تهران پیشنهاد داد که اظهارنامه مالیاتی بنگاههای صنعتی برای سال 94 با فرض صحت پذیرفته شود و مبنای پرداخت مالیات قرار گیرد. فعالان اقتصادی اعتقاد دارند در صورت قبول این پیشنهاد از سوی دولت، بنگاههای صنعتی میتوانند چالش کمتری در مورد مالیات داشته باشند و گامی به سوی تسهیل فضای کسبوکار و بهبود وضعیت بنگاههای صنعتی محسوب میشود. از سویی با توجه به شرایط نابسامان برخی از بنگاههای زیانده، سیدکامل تقوینژاد، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور نیز از راهکاری برای پرداخت مالیات این بنگاهها سخن گفت که بر اساس آن، واحدهای زیانده میتوانند بهصورت پلکانی، مالیات را پرداخت کنند. وی همچنین از اقدامات این سازمان برای برونسپاری بخشی از وظایف خود خبر داد و معتقد بود که اتاق بازرگانی تهران میتواند بخشی از امور را در دست بگیرد.
پیشنهاد بخش خصوصی برای مالیات سال 94
رئیس اتاق بازرگانی تهران درخصوص این پیشنهاد که مربوط به مالیات بخش صنعت در سال 1394 است، گفت: اتاق تهران در این زمینه پیشنهاد مشخصی به معاونت اول رئیسجمهور، وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی ارسال کرده است تا صنایع کوچک و متوسط که درگیر گذران یکی از سختترین سالهای کاری خود بودند، بیش از این زیر فشار مالیات توان خود را از دست ندهند. مسعود خوانساری افزود: در سال 1394 رشد اقتصادی اگر صفر نباشد قطعا رقمی بسیار پایین است و آنطور که آمار نشان میدهد، رشد صنعت منفی 2/ 2درصد بوده است. اگر بخواهیم این کاهش رشد را در صنعت جبران کنیم، باید از فشارهای بیمه و مالیات بکاهیم تا صنعت بتواند خود را بازیابی کند. ما امیدواریم با همفکری و مذاکره با دولت بتوانیم این مساله را به یک نقطه مطلوب برسانیم تا بنگاههای صنعتی که نقش قابل توجهی در اشتغال کشور دارند به تعطیلی کشیده نشوند.
وی گفت: پیشنهاد دادهایم سازمان امور مالیاتی برای تعیین مالیات بنگاههای صنعتی در سال 1394 ارقام مندرج در اظهارنامه آنان را بپذیرد و برای تعیین تکلیف مالیاتی مبنا قرار دهد. خوشبختانه تاکنون و در جریان مذاکرات هم با نظرات مساعد مواجه شدهایم و امیدواریم بتوانیم این پیشنهاد را به نتیجه نهایی برسانیم. وی تاکید کرد با حسننیتی که در سازمان امور مالیاتی دیده میشود، امیدواری زیادی وجود دارد که این مساله به نتیجه برسد و پیشنهاد اتاق تهران در مورد اخذ مالیات سال 1394 مورد پذیرش و تایید قرار گیرد. خوانساری با اشاره به تغییراتی که در سازمان امور مالیاتی ایجاد شده است، گفت: در این دوره شاهد تغییرات زیادی در لایههای مختلف سازمان بودیم که از جمله آنها، بهبود برخورد سازمان با مؤدیان مالیاتی و اجرای دقیقتر قانون است.
وی با اشاره به وجود برخی مشکلات مالیاتی در فضای کسبوکار کشور تاکید کرد که بخش خصوصی امیدواری زیادی دارد که سازمان امور مالیاتی بتواند با درایت این مسائل را حل کند تا مالیات نه تنها سدی برای توسعه اقتصاد کشور نباشد که اسباب رونق اقتصادی را نیز فراهم کند. رئیس اتاق بازرگانی تهران همچنین از اقدام سازمان امور مالیاتی در قبال حذف مالیات بر تسعیر ارز و حل مشکل صادرکنندگان تقدیر و تشکر کرد. وی گفت: برابر بخشنامهای که در سال 1393 صادر شد، بر درآمد حاصل از خرید و فروش ارز صادراتی توسط صادرکنندگان مالیات در نظر گرفته شده و میلیاردها تومان برای صادرکنندگان مالیات در نظر گرفته شد که فشار زیادی به صادرکنندگان و صادرات کشور وارد کرد. خوشبختانه با پیگیری اتاق تهران و همکاری و مساعدت سازمان امور مالیاتی، بخشنامه قبلی اصلاح شد و مشکل بزرگی از پیش پای صادرکنندگان برداشته شد و این همراهی سازمان امور مالیاتی جای تشکر دارد. وی گفت: با توجه به حضور آقای تقوینژاد در سازمان امور مالیاتی امیدواری بسیاری داریم که یکی از معضلات اصلی بخش صنعت، تجارت، کشاورزی که میتواند مالیات باشد، بهبود پیدا کند.
نمیخواهیم با دعوا مالیات بگیریم
در ادامه این نشست سیدکامل تقوینژاد با اشاره به اینکه در دوره جدید فعالیتهای سازمان امور مالیاتی، موضوع اعتماد به مؤدیان در پیشانی سیاستهای این سازمان قرار گرفته است، گفت: اعتقاد و باور ما بر این است که فعالان اقتصادی در کشور، دل در گرو پیشرفت کشور دارند و سازمان امور مالیاتی تنها به دنبال شفافیت در مسائل مالیاتی است. رئیس سازمان امور مالیاتی با بیان اینکه طرح جامع مالیاتی در این سازمان در دست تهیه است، افزود: دسترسی به آمار و اطلاعات صحیح، موضوعی است که برای ما در سازمان مالیاتی از درجه اهمیت بالایی برخوردار است و قانونگذار نیز این اختیار را به سازمان مالیاتی داده است که از منابع اطلاعاتی کشور با حفظ امانتداری، استفاده کند.
وی با اشاره به اینکه طرح جامع مالیاتی کشور تا بهمن ماه امسال عملیاتی خواهد شد، افزود: در حال حاضر اطلاعات دقیقی از مؤدیان در دست داریم و علاوه بر این، امتیازاتی را نیز برای فعالان اقتصادی که شفافیت مالیاتی آنها محرز است، در نظر گرفتهایم. تقوینژاد با تاکید بر اینکه مبنای فعالیت سازمان امور مالیاتی کشور بر خوداظهاری مؤدیان است، گفت: در دوره جدید فعالیتهای این سازمان، اصل را بر این قرار دادهایم که 90 درصد اظهارنامههای مالیاتی پذیرفته شود. ضمن اینکه علاقهای نیز نداریم که رسیدگیها پیچیده و سختگیرانه شود. رئیس سازمان امور مالیاتی در ادامه خاطرنشان کرد که طی سال جاری، حدود 50 درصد از زمان رسیدگی به پروندهها در شوراهای حل اختلاف کاهش یافته است و به دنبال آن هستیم تا این زمان را بیش از این تقلیل دهیم. وی از تقویت شورای عالی مالیاتی خبر داد و در عین حال، تصریح کرد که سازمان امور مالیاتی کشور بهدنبال آن است که هزینههای زمانی و مالی مؤدیان را کاهش دهد. تقوینژاد با بیان اینکه سازمان امور مالیاتی حق ندارد هزینههای اضافی دولت را از مردم دریافت کند، افزود: ما به دنبال آن نیستیم که به هر بهانهای مالیات دریافت کنیم و رکود و مشکلات اقتصادی بنگاهها را نیز مدنظر داریم. وی با اشاره به اینکه سازمان مالیاتی با همکاری تشکلها آموزش مؤدیان در رابطه با قانون مالیاتهای مستقیم را پیگیری میکند، گفت: اگرچه مالیات بر ارزش افزوده از مزایای بالایی برخوردار است و حدود 40 درصد از درآمدهای مالیاتی کشور را تامین میکند، اما این قانون هنوز دارای ایراد و اشکالاتی است که برای رفع آن از توان کارشناسی بخش خصوصی و اتاق بازرگانی استفاده خواهیم کرد.
رئیس سازمان امور مالیاتی کشور در ادامه گفت: هدف قانون مالیات بر ارزش افزوده، این است که دریافت مالیات به جای تولید، از مصرفکننده اخذ شود که در این مسیر باید همه کمک کنند. او افزود: با استقرار صندوقهای مکانیزه فروش، بخش عمدهای از مشکلات ناشی از مالیات بر ارزش افزوده برطرف خواهد شد و در این راستا، لایحهای را تنظیم کردهایم که شامل مشوقهای لازم از جمله پرداخت هزینههای اولیه استقرار این صندوقها از سوی سازمان امور مالیاتی است. وی بار دیگر با تاکید بر اینکه طی ماههای اخیر، تعداد اظهارنامههای مالیات بر ارزش افزوده افزایش یافته است، افزود: ما در سازمان امور مالیاتی به دنبال آن نیستیم که با دعوا و تنش، مالیات بگیریم.
راهکار پرداخت پلکانی مالیات برای بنگاههای زیانده
رئیس سازمان امور مالیاتی در بخش دیگری از سخنانش، با اشاره به اینکه فرار مالیاتی بیش از آنکه به دولت آسیب برساند، فعال اقتصادی را دچار ضرر خواهد کرد، گفت: خواسته ما از انجمنها و تشکلهای اقتصادی این است که به ما در حمایت از کسانی که مالیات خود را به درستی و به موقع پرداخت میکنند، کمک کنند. تقوینژاد افزود: اگر یک واحد تولید به دلایل مختلف اقتصادی، دچار بحران و ورشکستگی شود، سازمان امور مالیاتی تا 25 درصد دچار ضرر و زیان میشود از اینرو، علاقهای نداریم که هیچ یک از واحدهای تولیدی و تجاری کشور زیانده شوند و ما خود را شریک در سود آنها میدانیم و سود بیشتر این بنگاهها برای ما هم انتفاع بیشتری به همراه دارد. وی در عین حال تصریح کرد که شناسایی کسانی که تاکنون مالیات پرداخت نکردهاند از سوی سازمان امور مالیاتی کشور بهطور جدی دنبال میشود و در این زمینه شاید تشکیل دادگاههای رسیدگی به جرائم مالیاتی نیز در دستور کار قرار گیرد. تقوینژاد افزود: طبق بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی، اگر مؤدیان تا پایان شهریور ماه امسال نسبت به پرداخت مالیات خود اقدام کنند، از بخشودگی جرایم برخوردار خواهند شد. وی همچنین خبر داد که پرداخت پلکانی مالیات برای واحدهای تولیدی و تجاری که دچار مشکل شدهاند بهعنوان یک راهکار از سوی سازمان امور مالیاتی مطرح شده است.
برونسپاری بخشی از وظایف سازمان مالیاتی
رئیس سازمان امور مالیاتی همچنین از اقدامات این سازمان برای برونسپاری بخشی از وظایف خود خبر داد و افزود: به دنبال آن هستیم که بخشی از وظایف سازمان به جز دادرسی و وصول مالیات را واگذار کنیم و در این زمینه معتقدیم که اتاق بازرگانی تهران میتواند بخشی از امور را در دست بگیرد. تقوینژاد همچنین با بیان اینکه بیش از 95 درصد پرسنل سازمان امور مالیاتی در وضعیت سالم و شفاف فعالیت میکنند، گفت: با این حال اگر تخلفی از سوی ممیزان و همکاران خود در سازمان مشاهده کنیم به شدت با آن برخورد خواهیم کرد.
وی در ادامه با اعلام مخالفت خود با اخذ مالیات به شیوه علیالراس گفت: قانون مالیات بر ارزش افزوده دچار اشکالاتی است که در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در حال بررسی و رسیدگی است اما به نظر میرسد عمده نارساییهای قانون مالیات بر ارزش افزوده با نصب صندوقهای مکانیزه فروش برطرف شود که هزینه اولیه نصب صندوقها را هم سازمان امور مالیاتی پرداخت خواهد کرد. تقوینژاد در ادامه با تاکید بر اینکه سازمان امور مالیاتی به هیچوجه خواستار اطاله در رسیدگی به پروندههای مالیاتی نیست، خاطرنشان کرد: تمام تلاش خود را به کار بستهایم تا بتوانیم زمان رسیدگی به پروندههای مالیاتی را به نصف کاهش دهیم. تقوینژاد در بخش دیگری از صحبتهایش به بهبود روابط سازمان امور مالیاتی و اصناف اشاره کرد و گفت: با توجه به اعتمادی که به اصناف کردیم دیدیم که تعداد اظهارنامههای مالیاتی ارسال شده از سوی اصناف به سازمان امور مالیاتی افزایش یافت.
تقوینژاد همچنین در جمع خبرنگاران اظهار کرد: موضوع مهم سازمان امور مالیاتی شفافیت است که با طرح جامع سازمان امور مالیاتی انجام میشود. در این کار اظهارنامهها الکترونیکی میشوند و رابطه مردم با سازمان از فردمحور به سامانهمحور تبدیل میشود و خوداظهاری بهعنوان موضوع مهم در دستور کار قرار میگیرد. وی همچنین تصریح کرد: مساله فرار مالیاتی که اقتصاد ما با آن روبهرو است پدیده شوم و مذمومی است. فرار مالیاتی هم حقی است که از جیب مردم میرود و هم بیعدالتی به سایر فعالان اقتصادی است. اکنون حدود 130 تا 300 هزار میلیارد ریال فرار مالیاتی در کشور صورت میگیرد و ما برای مقابله با آن اداره کل مبارزه با فرار مالیاتی را در ادارات خدمات مؤدیان راهاندازی کردهایم و به این وسیله کلیه تراکنشهای مشکوک بانکی را از طریق مراجع مختلف اخذ و در اختیار این کمیته قرار دهیم. این اطلاعات یا در مورد کسانی است که مؤدیان ما محسوب میشوند یا شامل کسانی است که فرار مالیاتی میکنند، اگر مودی باشند و مالیات خود را پرداخت کنند که ما این موضوع را به کمیته اعلام خواهیم کرد و اگر فرار مالیاتی کنند برای پرداخت مالیات پیگیری خواهیم کرد.
رئیس سازمان امور مالیاتی همچنین گفت: امسال در نظر داریم که ۵هزار میلیارد فرارهای مالیاتی را شناسایی کرده و از آنها مالیات دریافت کنیم. وی درباره بخشهایی که بیشترین فرار مالیاتی را انجام میدهند، بیان کرد: بخش اول متعلق به تولید، بخش دوم واردات رسمی و بخش سوم متعلق به آنهایی است که واردات را از طریق قاچاق انجام میدهند یا در مرحله بعد از تولید زنجیرههای ناشناختهای را تشکیل میدهند که فرار مالیاتی کنند. تقوینژاد همچنین گفت: ما در قانون برنامه ششم توسعه متعهدیم سهم درآمدی مالیات را بالا ببریم که بخش عمدهای از آن را به شناسایی کسانی معطوف کردهایم که فرار مالیاتی میکنند. رئیس سازمان امور مالیاتی درباره مجازات فرار مالیاتی اظهار کرد: دو نوع مجازات وجود دارد در مورد کسانی که اختفا میکنند یک نوع جرائم در نظر گرفتهایم و برای همکاران و مباشران آنها جرائمی دیگر در نظر گرفته شده است.
وی همچنین ادامه داد: به قانون مالیاتهای مستقیم بحث مجازاتهای حقوقی و کیفری اضافه شده است و مجازاتهای نوع ششم از طریق مراجع مربوطه اعمال میشود. قانون جدید اجازه داده که شعب ویژه رسیدگی به جرائم مالیاتی در قوه قضائیه تشکیل شود و من نیز در این زمینه نامهای را به رئیس قوه قضائیه ارائه کرده و خواستهام بهطور خاص برای رسیدگی به جرائم مالیاتی شعب رسیدگی به جرائم مالیاتی در قوه قضائیه تشکیل شود.
امضای تفاهمنامه سازمان امور مالیاتی با وزارت نفت
در ادامه این جلسه فعالان بخش خصوصی از تشکلهای مختلف به طرح مشکلات خود در بخش مالیات پرداختند و پس از آن، معاونان سازمان امور مالیاتی نیز به پرسشهای آنها پاسخ دادند. محمدقاسم پناهي، قائممقام این سازمان در پاسخ به برخی سوالات مطرح شده از سوی فعالان اقتصادی درخصوص مالیاتهای دریافت شده در بخش نفت، از تفاهمنامهای میان این سازمان و بخش نفت خبر داد که براساس آن، مالیات بر ارزش افزوده صنایع این بخش از حلقه آخر دریافت خواهد شد. پناهی با اشاره به اینکه اگر این تفاهم نامه به تصویب دولت برسد، امکان تعمیم آن به سایر بخشها از جمله صنایع آب، برق و گاز وجود دارد، افزود: این تفاهمنامه هفته جاری در معاونت حقوقی ریاست جمهوری به امضا رسید و برای سال آینده به اجرا در میآید.
پناهی به پدیده کدفروشی هم اشاره کرد و گفت: اگرچه تعداد شرکتهای موجود در لیست سیاه سازمان امور مالیاتی از 100 شرکت به 4 هزار شرکت افزایش یافته است؛ اما معاملات برای ما ملاک است؛ چنانچه معامله واقعی صورت گرفته و نام طرف معامله در لیست سیاه باشد، نام آن از این لیست حذف میشود. این لیست سیاه برای اطلاع فعالان اقتصادی ایجاد شده است. وی همچنین درخصوص استرداد مالیات صادرکنندگان نیز این توضیح را داد که اگر صادرکنندگان واقعی شناسایی شوند و رتبهبندی دقیقی در این زمینه صورت بگیرد، مدت زمان استرداد مالیات این بخش در کوتاهترین فرصت امکانپذیر خواهد بود.
تشکیل کمیته مشترک برای حل مشکلات
در پایان این نشست خوانساری نیز از تلاش برای ایجاد یک کمیته مشترک بین اتاق تهران و سازمان امور مالیاتی برای حل مشکلات مالیاتی فعالان اقتصادی و کاهش دغدغه آنان خبر داد. وی همچنین با اشاره به درخواست صادرکنندگان در مورد استرداد یک ماهه مالیات صادرات گفت: اخیرا جلسهای با حضور معاون اول رئیسجمهوری برگزار و طی آن مقرر شد کمیتهای چهار نفره متشکل از وزیر اقتصاد، رئیس گمرک، رئیس سازمان امور مالیاتی و رئیس اتاق تهران به بررسی ابعاد این موضوع بپردازد تا این مطالبه صادرکنندگان تحقق پیدا کند. رئیس اتاق تهران با تاکید بر اینکه سال 1394 سال دشواری برای بخش خصوصی بود گفت: بهدنبال پیشنهادهایی هستیم که فشارهای بیمهای و مالیاتی فعالان اقتصادی کاهش پیدا کند. از این رو احتمالا ظرف هفته آینده تصمیماتی برای تخفیف در پرداخت مالیات سال 1394 اتخاذ خواهد شد که هم به نفع بخش خصوصی باشد و هم منافع دولت را تامین کند.