بررسی جدیدترین آمارتجارت خارجی ایران از 10قلم کالای عمده صادراتی و وارداتی در سال 93 و مقایسه آن با آمارهای سال 92، نشان از تغییر اولویت‌های وارداتی دارد؛ به طوری که کالاهایی در لیست اقلام عمده وارداتی قرار گرفته‌اند که در سال 92، جزو اقلام با اولویت بالا نبودند.
براساس آمارها در لیست 10قلم عمده وارداتی در سال 93، 4 قلم کالا «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت و گرم نورد شده به شکل طومار»، «قطعات منفصله جهت تولیدخودروهای سواری با ساخت داخل 14 درصد به جز لاستیک»، «دستگاه‌های فرستنده و گیرنده تلفن همراه به استثنای (1+1+1) bts » و «جو به استثنای دانه جو» در حالی رتبه‌های 7 تا 10 اقلام عمده وارداتی کشور در سال 93 را کسب کرده‌اند که در سال گذشته از اولویت‌های بالایی برخوردار نبودند. همچنین در لیست 10 قلم عمده صادراتی در سال 93، دو قلم کالا «محصولات از آهن غیرممزوج تخت فقط گرم نورد شده به صورت طومار» و «فرآورده‌هایی غیرمذکور که دارای 70 درصد وزنی یا بیشتر نفت یا روغن‌های معدنی قیری» وجود دارد که در سال قبل جزو اولویت‌های صادراتی نبودند. از سوی دیگر «سنگ آهن هماتیت دانه‌بندی» نیز با اینکه در سال 92 در صدر اقلام عمده صادراتی قرار داشت، در سال 93 نه تنها همان رتبه را کسب نکرده بلکه در 10 اولویت اول اقلام صادراتی نیز قرار ندارد.
براساس آمارهای گمرک از 10 قلم عمده وارداتی، «دانه گندم خوراکی» با سهم ارزشی 36/ 4 درصدی از کل واردات، در حالی رتبه نخست اقلام عمده وارداتی در سال 93 را از آن خود کرد که سال 92 در رتبه 4 قرار داشت.
«وسایل نقلیه با حجم سیلندر بین 2500-1500 سانتیمتر مکعب» نیز در اولویت دوم اقلام عمده وارداتی در سال 93 قرار دارد. این کالا که سهم 81/ 3 درصدی از ارزش کل واردات را از آن خود کرده در سال 92 در جایگاه پنجم قرار داشته است. پس از آن «ذرت دامی» با سهم ارزشی 34/ 3 درصدی نسبت به سال 92 تغییری در رتبه نداشته و در جایگاه سوم اقلام عمده وارداتی قرار دارد. «برنج» که در سال 92 در صدر اقلام عمده وارداتی قرار داشت نیز در سال 93 با سهم ارزشی 68/ 2 درصدی رتبه 4 را از آن خود کرد. اما «کنجاله سویا» نیز با نزول 3 سطح، رتبه پنجم اقلام عمده وارداتی را در اختیار دارد و همچنین سهم 36/ 2 از کل واردات را از آن خود کرد. در جایگاه ششم نیز «ماژول نمایشگر متشکل از صفحه lcd و led پلاسما فقط دارای برد آدرس‌دهی» در حالی قرار گرفته که در سال 92، در هشتمین جایگاه اقلام عمده وارداتی قرار داشته است، در سال گذشته سهم این کالا 54/ 1درصد از ارزش کل واردات بوده است. «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت و گرم نورد شده به شکل طومار» نیز با سهم ارزشی 44/ 1 درصدی در رتبه 7 اقلام عمده وارداتی در سال 93 قرار داشت، این در حالی است که در سال 92 این کالا اولویت یازدهم را از آن خود کرده بود؛ اما «قطعات منفصله جهت تولید خودروهای سواری با ساخت داخل 14درصد به جز لاستیک» نیز که در سال 92 در رتبه 22 اقلام عمده وارداتی قرار داشت، در سال 93 با جهشی 14 پله‌ای به رتبه هشتم صعود کرد. در ادامه «دستگاه‌های فرستنده و گیرنده تلفن همراه به استثنای (1+1+1) نیز با سهم ارزشی 02/ 1 درصدی در رتبه 9 اقلام عمده وارداتی قرار گرفت. این در حالی است که این کالا در سال 92 در رتبه 38 قرار داشت و جزو اولویت‌های وارداتی نبود. همچنین «جو به استثنای دانه جو» نیز که سال 92 در رتبه 21 قرار داشت، در سال 93 با سهم 95/ 0 درصد از ارزش کل صادرات رتبه 10 را در اقلام عمده وارداتی کسب کرد. با بررسی اقلام عمده وارداتی در سال 92، اقلام «شکر تصفیه نشده»، «مکمل‌های دارویی برای خرده فروشی که تولید داخلی مشابه ندارند»، «روغن خام سویا، حتی صمغ گرفته» و «پالم اولئین» در اولویت‌های وارداتی بودند که در سال 93 در لیست اولویت‌های وارداتی قرار نگرفته‌اند.
10 قلم عمده کالای صادراتی
از سوی دیگر لیست اقلام عمده صادراتی در سال 93 نیز بیانگر آن است که «پروپان مایع شده» که در سال 92 در رتبه دوم قرار داشت، با سهم ارزشی 38/ 6 درصدی در صدر لیست 10 قلم عمده صادراتی قرار گرفت، «متانول» نیز با سهم 13/ 4 درصدی در جایگاه دوم و «بوتان مایع شده» نیز با سهم 11/ 4 درصدی رتبه سوم از اقلام عمده صادراتی در سال 93 را کسب کرد. اما «پلی اتیلن گرید فیلم با چگالی کمتر از 94درصد به جز نوع پودری» با صعود دو پله‌ای به جایگاه چهارم در اقلام عمده صادراتی در سال 93 رسید. پس از آن «قیر نفت» با سهم 71/ 3 درصدی از ارزش کل صادرات در اولویت پنجم و «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت فقط گرم نورد شده به صورت طومار» نیز که در سال 92 در رتبه 11 قرار داشت با 53/ 2 درصد از ارزش کل صادرات، در سال 93 رتبه ششم اقلام عمده صادراتی را کسب کرد. پس از آن، «پسته‌ها با پوست تازه یا خشک» نیز با سهم ارزشی 18/ 2 درصدی در رتبه هفتم، «اوره حتی به صورت محلول در آب» نیز در جایگاه هشتم اقلام عمده صادراتی سال 93 قرار دارند. «فرآورده‌های غیر مذکور که دارای 70 درصد وزنی یا بیشتر نفت یا روغن‌های معدنی قیری» که در سال 92 از اولویت بالایی در اقلام صادراتی برخوردار نبوده و در رتبه 58 قرار داشت، در سال 93 با جهشی چشمگیر به رتبه 9 صعود پیدا کرد. «پلی اتیلن گرید فیلم به صورت غیرپودر با وزن مخصوص 94درصد یا بیشتر» نیز با سهم ارزشی 85/ 1درصدی در جایگاه 10 اقلام عمده صادراتی قرار دارد.
کشورهای عمده وارداتی
همچنین طبق آمارهای گمرک از میزان واردات به تفکیک پنج کشور عمده، «چین» با سهم ارزشی 94/ 23 درصدی در صدر کشورهای وارداتی قرار دارد. پس از آن «امارات متحده عربی» با سهم ارزشی 18/ 23 درصدی در جایگاه دوم و «جمهوری کره» با سهم ارزشی 21/ 8 درصدی نیز جایگاه سوم را در کشورهای عمده طرف معامله در سال 93، کسب کردند. رتبه چهارم کشورهای عمده وارداتی در سال 93 نیز از آن «ترکیه» با سهم ارزشی 28/ 7 درصدی شد. جایگاه پنجم نیز به کشور «هند» با سهم ارزشی 11/ 7 اختصاص داده شد. سایر کشورها نیز 28/ 30 درصد از سهم ارزشی کالاهای وارداتی را به خود اختصاص داده‌اند.
بیشترین تراز تجاری مثبت و منفی
بررسی آمارها همچنین نشان می‌دهد که مثبت ترین تراز تجاری بین کشورهای طرف معامله در سال 93 مربوط به کشور «عراق» با تراز بازرگانی 6 میلیارد و 123 میلیون دلار بوده است. پس از آن «افغانستان» با تراز تجاری 2 میلیارد و 373 میلیون دلار، «ترکمنستان» با تراز تجاری 860 میلیون دلار، «پاکستان» با تراز تجاری 683 میلیون دلار و «مصر» نیز با تراز تجاری 564 میلیون دلار به ترتیب بیشترین تراز تجاری مثبت را در سال 93 داشتند. در بین کشورهای طرف معامله، بیشترین تراز تجاری منفی مربوط به کشور «امارات متحده عربی» با تراز تجاری منفی 8 میلیارد و 232 میلیون دلار بوده و پس از آن «جمهوری کره» با تراز تجاری منفی 3 میلیارد و 880 میلیون دلار، «چین» با تراز تجاری منفی 3 میلیارد و 401 میلیون دلار، «سوئیس» با تراز تجاری منفی 2 میلیارد و 332 میلیون دلار و «آلمان» نیز با تراز تجاری منفی یک میلیارد و 976 میلیون دلار، به ترتیب عنوان 5 کشور با منفی‌ترین تراز تجاری در سال 93 را به خود اختصاص داده‌اند.
براساس آمارها در لیست 10قلم عمده وارداتی در سال 93، 4 قلم کالا «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت و گرم نورد شده به شکل طومار»، «قطعات منفصله جهت تولیدخودروهای سواری با ساخت داخل 14 درصد به جز لاستیک»، «دستگاه‌های فرستنده و گیرنده تلفن همراه به استثنای (1+1+1) bts » و «جو به استثنای دانه جو» در حالی رتبه‌های 7 تا 10 اقلام عمده وارداتی کشور در سال 93 را کسب کرده‌اند که در سال گذشته از اولویت‌های بالایی برخوردار نبودند. همچنین در لیست 10 قلم عمده صادراتی در سال 93، دو قلم کالا «محصولات از آهن غیرممزوج تخت فقط گرم نورد شده به صورت طومار» و «فرآورده‌هایی غیرمذکور که دارای 70 درصد وزنی یا بیشتر نفت یا روغن‌های معدنی قیری» وجود دارد که در سال قبل جزو اولویت‌های صادراتی نبودند. از سوی دیگر «سنگ آهن هماتیت دانه‌بندی» نیز با اینکه در سال 92 در صدر اقلام عمده صادراتی قرار داشت، در سال 93 نه تنها همان رتبه را کسب نکرده بلکه در 10 اولویت اول اقلام صادراتی نیز قرار ندارد.
براساس آمارهای گمرک از 10 قلم عمده وارداتی، «دانه گندم خوراکی» با سهم ارزشی 36/ 4 درصدی از کل واردات، در حالی رتبه نخست اقلام عمده وارداتی در سال 93 را از آن خود کرد که سال 92 در رتبه 4 قرار داشت.
«وسایل نقلیه با حجم سیلندر بین 2500-1500 سانتیمتر مکعب» نیز در اولویت دوم اقلام عمده وارداتی در سال 93 قرار دارد. این کالا که سهم 81/ 3 درصدی از ارزش کل واردات را از آن خود کرده در سال 92 در جایگاه پنجم قرار داشته است. پس از آن «ذرت دامی» با سهم ارزشی 34/ 3 درصدی نسبت به سال 92 تغییری در رتبه نداشته و در جایگاه سوم اقلام عمده وارداتی قرار دارد. «برنج» که در سال 92 در صدر اقلام عمده وارداتی قرار داشت نیز در سال 93 با سهم ارزشی 68/ 2 درصدی رتبه 4 را از آن خود کرد. اما «کنجاله سویا» نیز با نزول 3 سطح، رتبه پنجم اقلام عمده وارداتی را در اختیار دارد و همچنین سهم 36/ 2 از کل واردات را از آن خود کرد. در جایگاه ششم نیز «ماژول نمایشگر متشکل از صفحه lcd و led پلاسما فقط دارای برد آدرس‌دهی» در حالی قرار گرفته که در سال 92، در هشتمین جایگاه اقلام عمده وارداتی قرار داشته است، در سال گذشته سهم این کالا 54/ 1درصد از ارزش کل واردات بوده است. «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت و گرم نورد شده به شکل طومار» نیز با سهم ارزشی 44/ 1 درصدی در رتبه 7 اقلام عمده وارداتی در سال 93 قرار داشت، این در حالی است که در سال 92 این کالا اولویت یازدهم را از آن خود کرده بود؛ اما «قطعات منفصله جهت تولید خودروهای سواری با ساخت داخل 14درصد به جز لاستیک» نیز که در سال 92 در رتبه 22 اقلام عمده وارداتی قرار داشت، در سال 93 با جهشی 14 پله‌ای به رتبه هشتم صعود کرد. در ادامه «دستگاه‌های فرستنده و گیرنده تلفن همراه به استثنای (1+1+1) نیز با سهم ارزشی 02/ 1 درصدی در رتبه 9 اقلام عمده وارداتی قرار گرفت. این در حالی است که این کالا در سال 92 در رتبه 38 قرار داشت و جزو اولویت‌های وارداتی نبود. همچنین «جو به استثنای دانه جو» نیز که سال 92 در رتبه 21 قرار داشت، در سال 93 با سهم 95/ 0 درصد از ارزش کل صادرات رتبه 10 را در اقلام عمده وارداتی کسب کرد. با بررسی اقلام عمده وارداتی در سال 92، اقلام «شکر تصفیه نشده»، «مکمل‌های دارویی برای خرده فروشی که تولید داخلی مشابه ندارند»، «روغن خام سویا، حتی صمغ گرفته» و «پالم اولئین» در اولویت‌های وارداتی بودند که در سال 93 در لیست اولویت‌های وارداتی قرار نگرفته‌اند.
10 قلم عمده کالای صادراتی
از سوی دیگر لیست اقلام عمده صادراتی در سال 93 نیز بیانگر آن است که «پروپان مایع شده» که در سال 92 در رتبه دوم قرار داشت، با سهم ارزشی 38/ 6 درصدی در صدر لیست 10 قلم عمده صادراتی قرار گرفت، «متانول» نیز با سهم 13/ 4 درصدی در جایگاه دوم و «بوتان مایع شده» نیز با سهم 11/ 4 درصدی رتبه سوم از اقلام عمده صادراتی در سال 93 را کسب کرد. اما «پلی اتیلن گرید فیلم با چگالی کمتر از 94درصد به جز نوع پودری» با صعود دو پله‌ای به جایگاه چهارم در اقلام عمده صادراتی در سال 93 رسید. پس از آن «قیر نفت» با سهم 71/ 3 درصدی از ارزش کل صادرات در اولویت پنجم و «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت فقط گرم نورد شده به صورت طومار» نیز که در سال 92 در رتبه 11 قرار داشت با 53/ 2 درصد از ارزش کل صادرات، در سال 93 رتبه ششم اقلام عمده صادراتی را کسب کرد. پس از آن، «پسته‌ها با پوست تازه یا خشک» نیز با سهم ارزشی 18/ 2 درصدی در رتبه هفتم، «اوره حتی به صورت محلول در آب» نیز در جایگاه هشتم اقلام عمده صادراتی سال 93 قرار دارند. «فرآورده‌های غیر مذکور که دارای 70 درصد وزنی یا بیشتر نفت یا روغن‌های معدنی قیری» که در سال 92 از اولویت بالایی در اقلام صادراتی برخوردار نبوده و در رتبه 58 قرار داشت، در سال 93 با جهشی چشمگیر به رتبه 9 صعود پیدا کرد. «پلی اتیلن گرید فیلم به صورت غیرپودر با وزن مخصوص 94درصد یا بیشتر» نیز با سهم ارزشی 85/ 1درصدی در جایگاه 10 اقلام عمده صادراتی قرار دارد.
کشورهای عمده وارداتی
همچنین طبق آمارهای گمرک از میزان واردات به تفکیک پنج کشور عمده، «چین» با سهم ارزشی 94/ 23 درصدی در صدر کشورهای وارداتی قرار دارد. پس از آن «امارات متحده عربی» با سهم ارزشی 18/ 23 درصدی در جایگاه دوم و «جمهوری کره» با سهم ارزشی 21/ 8 درصدی نیز جایگاه سوم را در کشورهای عمده طرف معامله در سال 93، کسب کردند. رتبه چهارم کشورهای عمده وارداتی در سال 93 نیز از آن «ترکیه» با سهم ارزشی 28/ 7 درصدی شد. جایگاه پنجم نیز به کشور «هند» با سهم ارزشی 11/ 7 اختصاص داده شد. سایر کشورها نیز 28/ 30 درصد از سهم ارزشی کالاهای وارداتی را به خود اختصاص داده‌اند.
بیشترین تراز تجاری مثبت و منفی
بررسی آمارها همچنین نشان می‌دهد که مثبت ترین تراز تجاری بین کشورهای طرف معامله در سال 93 مربوط به کشور «عراق» با تراز بازرگانی 6 میلیارد و 123 میلیون دلار بوده است. پس از آن «افغانستان» با تراز تجاری 2 میلیارد و 373 میلیون دلار، «ترکمنستان» با تراز تجاری 860 میلیون دلار، «پاکستان» با تراز تجاری 683 میلیون دلار و «مصر» نیز با تراز تجاری 564 میلیون دلار به ترتیب بیشترین تراز تجاری مثبت را در سال 93 داشتند. در بین کشورهای طرف معامله، بیشترین تراز تجاری منفی مربوط به کشور «امارات متحده عربی» با تراز تجاری منفی 8 میلیارد و 232 میلیون دلار بوده و پس از آن «جمهوری کره» با تراز تجاری منفی 3 میلیارد و 880 میلیون دلار، «چین» با تراز تجاری منفی 3 میلیارد و 401 میلیون دلار، «سوئیس» با تراز تجاری منفی 2 میلیارد و 332 میلیون دلار و «آلمان» نیز با تراز تجاری منفی یک میلیارد و 976 میلیون دلار، به ترتیب عنوان 5 کشور با منفی‌ترین تراز تجاری در سال 93 را به خود اختصاص داده‌اند.
