بازار؛ گروه کشاورزی: بازار ادوات و ماشین آلات کشاورزی کشور جزو بازارهایی است که علیرغم نقش حیاتی که در توسعه کشاورزی و بالا بردن سطح بهره وری در مزارع دارند، تولیدکنندگان این بخش با مشکلات عدیده ای همچون نوسان قیمت مواد اولیه مواجه هستند. این در حالی است که بحث مکانیزه کردن صنعت کشاورزی از جمله مواردی است که دولت ها غالبا روی آن تاکید بسیاری دارند. با این وجود اینگونه به نظر می رسد که متولیان امر برنامه ریزی خاصی برای تسهیل مسیر تولید برای تولید کنندگان در نظر نگرفته اند. از اصلی ترین چالش ما در ساخت ماشین آلات، تهیه فولاد از بورس است و به ناچار بخش عمده ای از نیاز خود را از بازار آزاد خریداری می کنیم تهیه فولاد از بورس سخت شده است و در حالی که ما خود سهامدار هستیم به ناچار بخش عمده ای را از بازار آزاد تامین می کنیم شهریار خالدیان یکی از سازندگان ماشین آلات کشاورزی که برای اولین بار توانسته دستگاه کشت مستقیم حبوبات را تولید و در بازار عرضه کند در این خصوص به خبرنگار بازار می گوید: یکی از اصلی ترین چالش ها و مشکلات ما در ساخت ماشین آلات، بحث تهیه فولاد است. ما خود سهامدار فولاد هستیم و زمانی که به بورس برای تهیه ورق می رویم با انواع قیمت ها مواجه می شویم. خالدیان می افزاید: در حال حاضر، منِ نوعی ماهانه ۵۰ تن مصرف ورق دارم اما در مدت سه ماه نیز نمی توانم این میزان را تهیه کنم. پس به ناچار از بازار آزاد خریداری می کنم که قیمت آزاد آن نسبت به قیمت بورسی به ازای هر کیلوگرم ۱۰ هزار تومان گرانتر است. او می گوید: این تفاوت قیمت مواد اولیه تاثیر بسیار زیادی بر قیمت تمام شده محصول دارد در حالی که اگر منِ تولید کننده بتوانم از مواد اولیه با نرخ مناسب تر در بورس استفاده کنم قطعا قیمت محصول نهایی هم کمتر تمام می شود و کشاورزان بیشتری می توانند از این تجهیزات استفاده کنند. دستگاه کشت مستقیم حبوبات به نحوی طراحی شده است که این قابلیت را دارد برای کشت هر بذر متناسب با آن تنظیم شود و لذا کارایی ۵ ماشین را دارد دستگاه کشت مستقیم حبوبات، همزمان کار ۴ تا ۵ دستگاه را انجام می دهد| تنظیمات دستگاه به نحوی طراحی شده که برای کشت هر بذر روی رِنجِر همان بذر تنظیم می شود به گفته کارشناسان یکی دیگر از چالشهای بخش ساخت ماشین آلات و ادوات کشاورزی این است که کشاورزان شناخت کاملی از ادوات نوین ندارند چون وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی اصلی بخش، اقدامی در خصوص معرفی ادوات نوین انجام نداده است. به همین دلیل در حالی که برخی ماشین آلات جدید برای اولین بار در کشور تولید شده و کارایی بالایی نیز برای صنعت کشاورزی دارد، هنوز کشاورزان چیزی در این مورد نمی دانند و لذا توسعه و گسترش استفاده از چنین ماشین آلات کاربردی که می تواند بهره وری را در مزارع بالا ببرد با چالش مواجه می شود. خالدیان در این خصوص به خبرنگار بازار می گوید: بسیاری از کشاورزان ما به خصوص کسانی که خواهان به روز سازی روشهای زرع و کشت خود هستند، دنبال ماشین آلات نو هستند که کار را برای آنها در مزارع تسهیل سازد. با این وجود تبلیغات کمی در این مورد صورت می گیرد. لذا در حالی که برخی کشاورزان به دنبال خرید و استفاده از یکسری تجهیزات خاص هستند حتی اطلاع ندارند که آیا در بازار داخل می توانند به آن دست یابند یا خیر. او همچنین با بیان اینکه در حال حاضر به صورت خاص روی ساخت ادوات خاک ورزی کار می کنیم و از صفر تا صد کار را طراحی و تولید می کنیم، می افزاید: اخیرا دستگاهی طراحی کرده ایم که با خرید آن، کشاورز از خرید حداقل ۴ تا ۵ دستگاه دیگر بی نیاز می شود؛ یعنی با خرید این مدل دستگاه، کشاورز می تواند گندم، جو، نخود، لوبیا و دیگر حبوبات را کشت کند. این در حالی است که تا پیش از این برای کشت هرکدام از این محصولات کشاورز به ناچار باید یک دستگاه جداگانه خریداری می کرد. خالدیان تصریح می کند: در واقع برای اینکه این مدل دستگاه ما چنین قابلیتی را دارا باشد و کشاورز را از خریدن چندین دستگاه بی نیاز سازد، ما بخش تنظیمات را طوری طراحی کرده ایم که کشاورز قادر شود برای کشت هر بذر روی «رِنجِر» همان بذر، دستگاه را تنظیم کند. این سازنده دستگاه کشت مستقیم حبوبات می گوید: نکته جالب توجه اینکه این دستگاه مشابه ایرانی ندارد و ثبت اختراع آن در سال ۱۳۹۹ به نام مجموعه ما صورت گرفته است. در حالی که پس از یک سال این مدل دستگاه به تولید انبوه رسیده و کاملا به روز است. اگر کشاورز بخواهد دستگاه کشت مستقیم حبوبات را از بازارهای خارجی تهیه کند بالغ بر ۲۵۰ میلیون تومان باید بپردازد، اما ما این دستگاه را با قیمتی کمتر از ۹۰ میلیون تومان در بازار عرضه کرده ایم قیمت دستگاه کشت مستقیم حبوبات ۲ و نیم برابر از ارزان تر از نمونه خارجی آن است به گفته کارشناسان، یکی از مواردی که باعث می شود کشاورزان ما اقبال بیشتری به ماشین آلات و ادوات تولید داخل در مقایسه با تولیدات خارجی داشته باشند به بحث قیمت این محصولات برمیگردد. به خصوص اینکه طی دو سال گذشته با بالا رفتن نرخ ارز استفاده از ماشین آلات خارجی و وارداتی برای کشاورز و زارع بسیار گران تمام می شود. این سازنده ماشین کشت مستقیم حبوبات نیز در این خصوص می گوید: مسلما تفاوت قیمت نسبت به ماشین های خارجی بسیار زیاد است به طوری که اگر کشاورز بخواهد این دستگاه را از بازارهای خارجی تهیه کند بالغ بر ۲۵۰ میلیون تومان باید بپردازد. با این وجود ما این دستگاه را با قیمتی کمتر از ۹۰ میلیون تومان در بازار عرضه کرده ایم. او ادامه می دهد: به این ترتیب نه تنها کشاورز با استفاده از این دستگاه بهره وری کار خود را بالا می برد بلکه از نظر هزینه کردن نیز برای او به صرفه است و با یک دستگاه می تواند چندین نوع کشت مختلف را انجام دهد. او در خصوص انگیزه خود از طراحی و ساخت چنین دستگاهی می گوید: ما خود زمین کشاورزی داریم و هرگاه در زمینه کشت محصولات به مشکل بر خوردیم برای ساخت دستگاهی که آن مشکل را رفع کند، اقدام می کنیم. خالدیان می افزاید: در حقیقت روند کاری ما به این نحو است که هر دستگاهی که می سازیم سال اول در زمین کشاورزی خود با آن کار می کنیم و به اصطلاح آزمایش می کنیم و به مرور ایرادات احتمالی را برطرف می کنیم. پس از آن در صورتی که جواب مثبت بگیریم آن را به تولید انبوه می رسانیم و در بازار عرضه می کنیم. او در پایان خاطر نشان می کند: علاوه بر بحث قیمت مواد اولیه که بسیار آزار دهنده شده است مساله مهمی که وجود دارد تنزل جایگاه تولید کنندگان بخش است. به طوری که تولید کننده تا پیش از این حرف اول صنعت را می زد اما الان بنا بر دلایلی دلال حرف اول را می زند؛ یعنی تولید کننده اشتیاق به تولید طرح جدید ندارد و لذا الان دیگر زمینه ای برای ورود تولید کنندگان ادوات کشاورزی وجود ندارد. خالدیان در پایان خاطر نشان می کند: با این تفاسیر الان برای باقی ماندن در بازار رقابت تنها روی کیفیت کار تمرکز کرده ایم چون کشاورز در وهله اول کیفیت کار را نشانه می گیرد.