نگرانی از فرصت‌سوزی در پساتحریم

رئیس اتاق بازرگانی ایران، بخش خصوصی را مستمری بگیر دولت دانست و گفت: اگرچه شکستن تابوی اقتصاد دولتی، جرات، شهامت و جسارت می‌خواهد‌ اما اگر سریع عمل کنیم، ۲۰سال دیگر به توسعه می‌رسیم.

محسن جلال‌پور با ابراز نگرانی از فرصت‌سوزی در دوران پساتحریم گفت: اتفاقی در اقتصاد ایران در حال رخ دادن است که اعتقاد دارم نه تنها در سه دهه بعد از انقلاب بلکه در ۸۰ سال اخیر، بی‌سابقه بوده است. شرایطی امروز پیش روی اقتصاد ایران وجود دارد که مهم‌ترین و اصلی‌ترین وظیفه ما، استفاده بهینه از این شرایط است و می‌تواند به هر نوع یا ترتیبی هم رقم زده شود، ولی اصل این است که از آن، استفاده بهینه کنیم. امروز در شرایطی قرار داریم که کشور بعد از دهه‌ها استفاده از منابع و درآمدهای نفتی و دولتی، به شرایط دیگری در حال کوچ است. دولت اکنون به نقطه‌ای رسیده که ناخواسته و از روی اجبار، امکانی برای ادامه مسیر قبلی ندارد، چراکه از یکسو پروژه‌های فراوان نیمه‌تمام و بدهی‌های سنگین به پیمانکاران، مشکلات اساسی در اقتصاد ایران ایجاد کرده و از سوی دیگر، افت قیمت نفت مشکل آفرین شده است.

وی افزود: در این میان، اتفاق‌نظر هم وجود دارد که قیمت نفت در اندازه فعلی باقی نمی‌ماند و از آنچه که هست هم پایین‌تر می‌آید. دولت هم که عادت کرده، سالانه ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار پول نفت را برداشت کند، با شرایط بین‌المللی تعامل داشته و این درآمد نفتی را در بازارها تبدیل به واردات می‌کرده است. البته اکنون دولت مواجه با افت برداشت از نفت شده است، چراکه سال‌های قبل نیز سرمایه‌گذاری در صنعت نفت صورت نگرفته و با افت قیمت نفت، تنها هزینه‌های فراوانی که در این سال‌ها روی دست دولت مانده، به ارث رسیده است. جلال‌پور گفت: در حال حاضر فضایی ایجاد شده است که شرق، غرب، شمال و جنوب ایران درگیر جنگ است و به تازگی برای یکی از رقبای ایران در منطقه یعنی ترکیه نیز چالش‌هایی با روسیه به‌وجود آمده است، همچنین پاکستان، افغانستان، کشورهای عربی نیز گرفتار جنگ هستند و در شمال نیز ابرقدرت روسیه، مشکلات جدی با دنیا، ترکیه و اوکراین دارد. اکنون ما فرصتی پیش رو داریم که باید از آن استفاده کرده و اقتصاد خود را توسعه و بازارهای اطراف را پوشش دهیم. در این شرایط، راه ارتباط ما با دنیا باز شده است. وی تعلل ورود بخش خصوصی برای ورود به توسعه اقتصاد ایران را ناشی از دلایلی دانست؛ اول اینکه بخش خصوصی به دولت اطمینان ندارد، چراکه در تمام سال‌های گذشته، دولت ابتدا چراغ سبز نشان داده و پس از اینکه اوضاع بهتر شد، دوباره بخش‌خصوصی را فراموش کرده و باز هم بخش‌خصوصی مانده و شرایطی که روی آن حساب کرده بود. جلال‌پور دلیل دوم را در این دانست که بخش خصوصی ایران پرورانده نشده است و شرکت‌های آماده پذیرش کارهای بزرگ در اقتصاد نداریم. به گفته وی فضایی که امروز در ۵۰ سال اخیر در کشور داریم، بخش‌خصوصی‌ای را پرورانده است که متکی به دولت بوده و به نوعی مستمری‌بگیر از دولت بوده و همه چیز را باید دیگران برای او فراهم کنند. وی افزود: در واقع بخش خصوصی ایران، خود را مستقل از دولت نکرده است. قالبی که ما امروز در اقتصاد کشور داریم، قالب انجام کارهای بزرگ اقتصادی به دست بخش خصوصی نیست. بخش خصوصی ما با نگرانی، دغدغه، عدم خوش‌بینی و بدبینی به این قالب نگاه می‌کند.