رفع خلأ تجاری با نسخه ایرانی

کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) با نمونه قرارداد حمل‌و‌نقل بین‌المللی که از سوی ایران پیشنهاد شده بود با رای 100 درصدی اعضا، موافقت کرد. اتاق بازرگاني بين‌المللي، 13 نمونه قرارداد تدوين كرده است كه تاكنون «قرارداد حمل‌و‌نقل بين‌المللي» در ميان آنها نبود، بنابراین نخستین قرارداد بین‌المللی در این حوزه با نسخه ایرانی اجرا خواهد شد که یکی از خلأ‌های حوزه تجارت را رفع می‌کند. دکترمحمدمهدی بهکیش، دبیرکل کمیته ایرانی ICC توانمندی کارشناسان ایرانی به همراه تغییر نگرش دنیا نسبت به ایران را دلیل این موفقیت می‌داند.

گروه بازرگانی: کارشناسان ایرانی برای اولین بار توانستند یکی از خلأ‌های حوزه تجارت را با ارائه پیشنهادی مبنی بر نمونه قرارداد بین‌المللی حمل‌و‌نقل پر کنند. این پیشنهاد که قریب به دو سال مورد بررسی متخصصان ایرانی قرار داشت، روز گذشته توانست با کسب کل آرای کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری ICC، مورد استقبال افراد حاضر قرار گیرد.

طی دو روز گذشته اجلاس کمیسیون تسهیلات گمرکي و تجاری ICC، در مرکز مشاوره ICC در پاريس برگزار شد. در این اجلاس 100 نفر از اعضا از جمله رئیس آمریکایی آن حضور داشتند و پیشنهاد ایران درخصوص نمونه فرم قرارداد بین‌المللی حمل‌و‌نقل با رای 100 درصدی اعضا مورد موافقت قرار گرفت. اتاق بازرگاني بين‌المللي، سيزده نمونه قرارداد بين‌المللي تدوين كرده كه تاكنون «قرارداد حمل‌و‌نقل بين‌المللي» در ميان آنها نبود؛ بنابراین این نخستین قرارداد بین‌المللی در حوزه حمل‌و‌نقل است که در دنیا اجرا خواهد شد. به گفته دکترمحمدمهدی بهکیش، دبیرکل کمیته ایرانی ICC توانمندی کارشناسان و متخصصان ایرانی به همراه تغییر نگرش دنیا نسبت به ایران موجب کسب این موفقیت شده است.

نمونه قرارداد حمل‌و‌نقل بين‌المللي پيشنهادي كميته ايراني اتاق بازرگاني بين‌المللي (ICC)، به همت كميسيون تسهيلات گمركي و تجاري اين كميته تهیه شده است. تلاش‌هاي دو ساله كميسيون تسهيلات گمركي و تجاري كميته ايراني ICC موجب شد كميسيون تسهيلات گمركي و تجاري ICC با تهيه «قرارداد حمل‌و‌نقل بين‌المللي» موافقت كند. بر اين اساس، گروه كاري متشكل از اعضاي كميسيون تسهيلات گمركي و تجاري كميته ايراني ICC، ماركو سورگتي (Marco Sorgetti)، دبيركل FIATA، پاتريك كوربين (Patric Corbin)، مدير آفريقاي جنوبي ICC و کارشناسانی دیگر تشكيل مي‌شود تا تمامي ابعاد اين نمونه قرارداد پيشنهادي مورد بررسي قرار گیرد تا قرارداد مذكور براي استفاده در سطح بين‌المللي آماده شود.

محمود رستم افشار و ملك رضا ملك‌پور به ترتيب دبير و عضو کمیسیون تسهیلات گمرکي و تجاری کمیته ایرانی ICC ‌در اين اجلاس شركت كرده و نمونه پیشنهادی قرارداد الگوی حمل‌و‌نقل بین‌المللی کالا را كه توسط کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری کمیته ایرانی ICC تهيه شده بود، ارائه كردند. دکتر محمدمهدی بهکیش، دبیرکل کمیته ایرانی ICC در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در این باره گفت: یکی از وظایف کمیته ICC در هر کشور تدوین فرم قراردادهای بین‌المللی است که شرکت‌های مختلف می‌توانند از آن استفاده کنند.

وی گفت: معروف‌ترین قراردادهایی که در این کمیته‌ها تدوین می‌شود، قرارداد فروش و نمایندگی‌ها است که در این زمینه کمیته ایرانی ICC نیز عملکرد بسیار خوبی داشته و با برگزاری دوره‌های آموزشی و انتشار مبانی این قراردادها توانسته در این زمینه به ذی‌نفعان خود کمک کند. دبیرکل کمیته ایرانی ICC با بیان این مطلب عنوان کرد: در برخی از بخش‌ها به دلیل تحولات تجارت در دنیا، هنوز فرم قرارداد واحدی تنظیم نشده است. حمل‌و‌نقل نیز یکی از این بخش‌هایی است که به دلیل شیوه‌های متنوع از جمله حمل‌و‌نقل دریایی، زمینی و هوایی، تاکنون نتوانسته قرارداد یکپارچه‌ای بین کشورهای مختلف داشته باشد؛ بنابراین به‌منظور انجام حمل‌و‌نقل بین‌المللی، فرم‌های سازمان فیاتا مورد استفاده قرار می‌گرفت. به همین دلیل بیشتر دست‌اندرکاران حمل‌و‌نقل از این فرم‌ها استفاده می‌کردند؛ اما این فرم نیز به‌عنوان فرم بین‌المللی حمل‌و‌نقل محسوب نمی‌شد و جای چنین قرارداد بین‌المللی در تجارت خارجی دنیا خالی بود. «فیاتا» بزرگ‌ترین سازمان غیردولتی (NGO) در زمینه حمل‌و‌نقل است که در کمیته تشکیل شده برای بررسی نهایی پیشنهاد ایران نیز نماینده دارد. این سازمان حدودا از 40 هزار شرکت لجستیکی و باربری تشکیل شده است که به‌عنوان معماران حمل‌و‌نقل از آنها یاد می‌شود. فیاتا اسناد و فرم‌های گوناگونی برای ایجاد استاندارد در دنیا ایجاد کرده ‌است. این اسناد به سادگی از یکدیگر قابل تشخیص هستند و هر کدام رنگ خاص خود را دارند و آرم فیاتا در بالای تمامی این اسناد قابل رویت است. اسناد فیاتا بسیار خوشنام بوده و به‌عنوان اسناد معتبر و قابل قبول شناخته می‌شوند. این اسناد نقش بسزایی در گذشته برای تسهیل در مراودات بین‌المللی داشته‌اند.

بهکیش در ادامه سخنان خود اظهار کرد: کمیسیون تسهیلات گمرکي و تجاری کمیته ایرانی ICC، خلأ قرارداد بین‌المللی حمل‌و‌نقل را تشخیص داده و با تلاش دو ساله خود، متنی قانونی را برای فرم قرارداد حمل‌و‌نقل پایه‌گذاری کردند. این قرارداد از نظر تکنیکی، حقوقی و بانکی تحت نظر کارشناسان متخصص در کمیسیون تدوین و وجوه مختلف آن در کمیته ایرانی ICC بررسی شد. بهکیش افزود: تلاش این کارشناسان موجب شد یک فرم نهایی از سوی کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی(ICC) به کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری ICC در پاریس پیشنهاد و در جلسه مطرح شد. وی با اشاره به مطرح شدن پیشنهاد ایران در کمیسیون مذکور، گفت: تصور نمی‌کردیم که این کمیسیون به راحتی پیشنهاد مطرح شده از سوی ایران را بپذیرد. این در حالی است که این پیشنهاد نه تنها در جلسه مطرح شد، بلکه با کسب کل آرای اعضا، پذیرفته شد. این از معدود دفعاتی است که پیشنهاد یک کشور در حال توسعه در اتاق بازرگانی بین‌المللی پذیرفته می‌شود. دبیرکل کمیته ایرانی ICC دو عامل را درخصوص پذیرفته شدن پیشنهاد ایران برای نمونه قرارداد حمل‌و‌نقل بين‌المللي موثر دانست. وی گفت: پذیرفته شدن این پیشنهاد نشان داد که متخصصان ایرانی از نظر تکنیکی بسیار قوی هستند. از سویی شرایط بین‌المللی ایران نیز با بهبود قابل ملاحظه‌ای در این مدت روبه‌رو بوده است. وی افزود: نکته جالب توجه این است که رئیس كميسيون تسهيلات گمركي و تجاري ICC دفتر مركزي پاريس یک آمریکایی است و رای مثبت این فرد به پیشنهاد ایران، ‌نشان‌دهنده تغییر نگرش جهان به ایران است. بهکیش درخصوص تاثیر این اتفاق، اظهار کرد: چنین رخدادی در شرایط کنونی می‌تواند برای ایران بسیار مثبت باشد؛ چراکه بیانگر توانمندی کارشناسان ایرانی است. وی تصریح کرد: یکی از فنی‌ترین ابزارهای تجارت در دنیا، قراردادها است که ایران توانسته در این خصوص با ارائه پیشنهاد خود یک نمونه قرارداد بین‌المللی را تدوین کند که در تمام دنیا مورد استفاده قرار بگیرد. وی گفت: اصول کلی این پیشنهاد توسط کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری ICC پذیرفته شده و قرار است بررسی‌های نهایی در این خصوص با تشکیل یک کمیته کاملا تخصصی صورت گیرد. بر اساس این گزارش، برخی از کارشناسان در تحلیل این موضوع معتقدند اگر دیپلماسی اقتصادی ایران فعال‌تر شود، در حوزه‌های دیگر نیز می‌توان از نظرات کارشناسان ایرانی در سطح بین‌الملل استفاده کرد. به اعتقاد آنها از آنجا که برای اولین بار پیشنهاد یک کشور در حال توسعه از سوی جامعه بین‌المللی در حوزه تجارت پذیرفته شده، ایران باید هرچه سریع‌تر با اصلاح ساختار تجاری خود زمینه لازم را برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی فراهم کند.